Wat staat er in een uittreksel uit het strafregister?
Omtrent hetgeen al dan niet vermeld wordt op uw strafblad, na veroordeling voor de politierechtbank, de correctionele rechtbank of het Hof van Assisen, bestaat veel onduidelijkheid. De vele vragen die in dat verband tot bij advocaten komen spreken boekdelen, wat dat betreft.
Het is ook allemaal niet zo duidelijk en eenduidig.
In 2009 zorgden wijzigingen aan het Kieswetboek, het Centraal Strafregister en de hoven van assisen voor heel wat nieuwigheden bij de uitreiking van uittreksels uit het strafregister. In Omzendbrief nr. 204 herhaalt de voorzitter van het directiecomité van de FOD Justitie, Jean-Paul Janssens (namens Justitieminister Annemie Turtelboom) wat er precies in een uittreksel moet staan.
Wetswijzigingen
1. Kieswetboek Sinds 15 april 2009 mag het kiesrecht van personen met strafrechtelijke veroordeling niet meer automatisch geschorst worden. De wet van 14 april 2009 verplicht de rechter die de veroordeling uitspreekt om te beslissen over het verval van het kiesrecht en de duur ervan.
Die beslissing moet, binnen de 3 dagen nadat ze in kracht van gewijsde is gegaan, worden overgezonden aan het Centraal Strafregister. De parketten van de hoven en rechtbanken moeten de veroordeelde en de burgemeester van de gemeente waar hij in de bevolkingsregisters is ingeschreven, op de hoogte brengen van alle veroordelingen of interneringen waartegen geen gewoon rechtsmiddel meer openstaat en die uitsluiting van kiesrecht op opschorting ervan tot gevolg hebben.
2. Centraal Strafregister Via een wet van 31 juli 2009 werd een wettelijke grondslag gecreëerd voor de afgifte van uittreksels uit het strafregister door de gemeenten. Tot (uiterlijk) 31 december 2014 doen ze dat op basis van de gegevens uit het gemeentelijk strafregister, daarna uit het Centraal Strafregister. In principe zou er dan een rechtstreekse verbinding tussen beide registers moeten zijn.
Tegelijk zorgt de wetgever voor een duidelijke omschrijving van wat er in een uittreksel conform artikel 595 van het Wetboek van Strafvordering moet staan. De wet leidt er ook toe dat de griffies van de bevoegde rechtbanken de opschortingen van uitspraak van de veroordelingen en de eenvoudige schuldigverklaringen moeten doorsturen naar de gemeentelijke administraties.
Tot slot kunnen rechters in strafuitvoeringsrechtbanken toegang krijgen tot de gegevens van het Centraal Strafregister.
3. Assisen
Het Grondwettelijk Hof heeft op 27 juli 2011 artikel 204 van de wet van 21 december 2009 tot hervorming van het hof van assisen vernietigd. Hierdoor mogen werkstraffen niet meer vermeld worden op de uittreksels uit het centraal strafregister. Toch heeft die opheffing geen gevolgen voor de afgifte van uittreksels aangezien Omzendbrief 176 van 28 februari 2011 (niet gepubliceerd in het Staatsblad) van toepassing blijft: veroordelingen tot werkstraf mogen nooit vermeld worden op de uittreksels, maar wel op de inlichtingenbulletins.
Wat staat er in een uittreksel?
De gemeentelijke administraties kunnen 3 modellen van uittreksel afleveren:
Model 1 (artikel 595 Sv.)
Dit model wordt aangevraagd voor een activiteit waarvan de toegangs- of uitoefeningsvoorwaarden niet gereglementeerd zijn. Het model is bestemd voor openbare besturen, particulieren en privé-instellingen.
Bijlage 1 bij de omzendbrief bevat een overzicht van de elementen die al dan niet in deze modellen moeten worden opgenomen. Zo worden niet alleen veroordelingen tot een werkstraf nooit vermeld, ook opschortingen van de uitspraak van veroordelingen, vrijspaken, beslissingen tot intrekking, enz. mogen niet in het uittreksel staan.
Vonnissen die minder dan 3 jaar voor de datum van het uittreksel zijn uitgesproken, moeten dan weer wel worden gemeld. Het gaat daarbij om eenvoudige schuldigverklaringen, politieveroordelingen, correctionele veroordelingen en criminele veroordelingen. Voor vonnissen die meer dan 3 jaar geleden zijn uitgesproken wordt een onderscheid gemaakt tussen ?gevangenisstraffen van meer dan 6 maanden en geldboetes van meer dan 500 euro voor andere strafbare feiten dan het wegverkeer’ die altijd moeten worden vermeld en bijvoorbeeld veroordelingen bij eenvoudige schuldigverklaring of geldboetes tot en met 500 euro’ die alleen moeten orden vermeld indien een vervallenverklaring of een ontzetting van meer dan 3 jaar werd uitgesproken in het vonnis.
Model 2 (artikel 596, eerste lid Sv.)
Dit model wordt aangevraagd voor een activiteit waarvan de toegangs- of uitoefeningsvoorwaarden gereglementeerd zijn. Het model is bestemd voor openbare besturen, particulieren en privé-instellingen. Bijlage 4 bevat een (niet-exhaustieve) lijst van bestaande gereglementeerde activiteiten.
Gemeenten grijpen hier terug naar bijlage 2 om te weten wat er in de uittreksels moet staan. In principe zijn de regels hier hetzelfde als voor model 1. Het enige verschil ligt hem in de vermelding van vonnissen van meer dan 3 jaar geleden. De veroordelingen, straffen en boetes moeten hier worden vermeld indien een vervallenverklaring van meer dan 3 jaar in verband met de betrokken activiteit werd uitgesproken in het vonnis of wanneer de veroordelingen zijn bedoeld in de regelgeving m.b.t. de activiteit waarvoor het uittreksel werd aangevraagd.
Model 3 (artikel 596, tweede lid Sv. of het minderjarigenmodel)
Dit model wordt aangevraagd om toegang te krijgen tot een activiteit die onder opvoeding, psycho-medisch-sociale begeleiding, hulpverlening aan de jeugd, kinderbescherming, animatie of begeleiding van minderjarigen valt. Het model is bestemd voor openbare besturen, particulieren en privé-instellingen.
Deze modellen moeten worden opgesteld volgens bijlage 3. Ook hier zijn er elementen die altijd moeten worden vermeld, die nooit mogen worden meegegeven of die onder voorwaarden worden gemeld. Gevangenisstraffen tot en met 6 maanden die meer dan 3 jaar geleden werden uitgesproken moeten bijvoorbeeld worden vermeld wanneer ze zijn uitgesproken voor feiten die ten opzichte van een minderjarige werden gepleegd of indien een vervallenverklaring van meer dan 3 jaar in verband met minderjarigen werd uitgesproken in het vonnis.